هدف از مصرف انفال؛ تمرکز نیافتن ثروت نزد ثروتمندان

Posted by

بیان قرآن؛ تفسیر سوره حشر/ ۱۰

کتاب «تفسیر سوره حشر» از مجموعه بیان قرآن اثر آیت‌الله العظمی سیدعلی خامنه‌ای توسط انتشارات انقلاب اسلامی وابسته به دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری با شمارگان ۲۰۰۰ نسخه منتشر شده است.

کتاب در قالب ۱۰ گفتار تنظیم شده است که از جمله عناوین آن می‌توان به این موارد اشاره کرد؛ تفاوت کفار مسیحی و یهودی با مومنان آنها، فلسفه جهاد با دشمنان دین، اهمیت قاعده دفع افسد به فاسد، خرج شدن انفال در مصالح جامعه، لزوم ترجیح رضایت خدا بر بهره‌مندی‌های مادی، سنت الهی در پیروزی اهل حق بر کفار و منافقان، رعایت تقوا برای حفظ شعله ایمان، تفاوت صفات رحمن و رحیم، بحثی درباره اسماء حسنی.

در بخشی از کتاب با عنوان «هدف از مصرف انفال؛ تمرکز نیافتن ثروت نزد ثروتمندان» آمده است: «اینجا یک دنباله‌ای این آیه‌ شریفه و این کلمات دارد که این دنباله جزء کلیات و اصول نگاه اسلامی به مسائل اقتصادی و به مال دنیا و به پول است. بعد از آنکه آیه‌ شریفه این تقسیم را ذکر می‌کند و می‌گوید که انفال مال خدا و پیغمبر است، مثل اینکه کسی سوال می‌کند که چرا شما اجازه نمی‌دهید کسانی هم که رفتند در این مناطق و در این قُری، خانه‌‌های یهودی‌ها، سهمی بردارند؟

می‌فرماید: «کی لایکون دوله بین الاغنیاء منکم»، ما این تقسیم را کردیم و این سهام را معیّن کردیم تا پول و ثروت، دست‌ به دست در میان اغنیا و ثروتمندان نگردد؛ این یک اصل کلی است. «دوله» یعنی آنچه دست‌ به دست می‌گردد و تداول بین ایدی پیدا می‌کند. یعنی ما آمدیم این پول گزاف را و این ثروت را که معمولا از چنین مواردی پیش می‌آید و به دست می‌آید مخصوص جهات عمومی جامعه و مصالح عامّه‌ مسلمان‌ها کردیم تا در جیب اغنیا نرود؛ والا اگر می‌گفتیم که همه‌ جنگجویان یا همه‌ افراد جامه در این مورد سهیم‌اند، خب عده‌ای هم از افراد جامعه یا همان جنگجویان پول‌دارها بودند، ثروتمند‌ها بودند؛ اینها این سهم خودشان را هم می‌گرفتنند روی ثروت قبلی می‌گذاشتند و این ثروت دست‌ به دست در دست اغنیا می‌گشت.

حقیقت هم همین است. در جامعه، هر جا که ثروت‌های کلان وجود داشته باشد و راهی برای رساندن ثروت و مال دنیا به دست مستضعفان، فقیران، مستمندان و پابرهنگان و محرومان وجود نداشته باشد، پول دست اغنیا دست‌ به دست می‌گردد و هیچ چیز به دست فقرا نمی‌رسد، مگر اینکه بعضی از رشحاتش به دست آنها برسد. در دوران رژیم گذشته، ذخیره‌ نفت متعلّق به نه فقط این نسل بلکه متعلّق به تاریخ این کشور را که از لحاظ عرفی مال همه‌ انسان‌هایی است که حتی در آینده هم در این سرزمین زندگی خواهند کرد شش میلیون بشکه در روز استخراج می‌کردند و به قیمت‌های بخس می‌فروختند و از این راه پول‌های گزافی به دست می‌آوردند و این پولها مطلقاً به دست صاحبان این ثروت عظیم یعنی عامه‌ مردم نمی‌رسید بلکه بین اغنیا، خود دستگاه سلطنت و نزدیکان و وزرا و نمایندگان مجلس و مدیران کل و نورچشمی‌ها و خانواده‌های بالا دست‌ به دست می‌گشت؛ این به آن می‌فروخت، آن از این می‌خرید، این زمین درست می‌کرد به آن یکی می‌داد، آن یکی کاخ درست می‌کرد به این یکی می‌داد، آن یکی تجارت خارجی می‌کرد و همین طور این پول دست‌به دست در دست اینها حرکت می‌کرد و به دست مردم بیچاره نمی‌رسید.

حاشا و کلّا که بیایند تقسیم کنند و این پول را به مردم بدهند و در راه رفاه مردم مصرف کنند. بله، وقتی که می‌خواهند این معامله را انجام بدهند، مثل اینکه فرض کنید اگر ده قرص نان را شما بخواهید از اینجا به آنجا ببرید و دست‌به‌دست بین ده نفر بگردد، یکی دو لقمه‌ای هم زمین می‌افتد و دیگران این دو لقمه را برمی‌دارند؛ منتها این دو لقمه هم می‌رسید به تجّار متوسّط جامعه‌‌ ما؛ همان دو سه لقمه را پول‌دارهای متوسّط جامعه‌ی ما که کاسب بودند برمی‌داشتند که ثروتمند می‌شدند و پول‌دار می‌شدند. اما این ثروتی که دست کسبه و تجار بازار وجود داشت، اصلاً قابل مقایسه نیست با آن ثروت‌های کلانی که دست آن گردن کلفت‌ها و مترفین و ملا قوم خبیث پهلوی وجود داشت؛ آن اصلا ثروت‌های عظیمی بود که از پول نفت عاید شده بود.»

هدف از مصرف انفال؛ تمرکز نیافتن ثروت نزد ثروتمندان

در توضیحات پشت جلد این مجموعه آمده است: «فهم و تبیین قرآن، در هدایت عمومی جامعه و همچنین در هدایت فردی و کمال فردی هر شخصی دارای تاثیر بسزایی است؛ یعنی در جامعه‌ی اسلامی اگر مردم با قرآن آشنا باشند، با قرآن انس بگیرند و از راهنمایی‌های قرآن استفاده بکنند، هم به حرکت عمومی جامعه به سمت اهداف اسلامی کمک خواهد شد و هم هر فردی به خودی خود، در درون خود در ذهن و روح و قلب خود به آن کمالی که اسلام برای شخص مسلمان معین کرده نزدیک‌تر خواهد شد.»

در پایان یادآور می‌شود تفسیر سوره حشر اثر مقام معظم رهبری در ۲۶۳ صفحه توسط انتشارات انقلاب اسلامی وابسته به دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای با قیمت ۱۰۰ هزار تومان روانه بازار نشر شده است.