شکّى نیست که زیارت امام حسین علیه السلام در هر وقت و زمان، خصوصاً اوقات شریفه و بالاخصّ ایّامى که با آن حضرت نسبتى داشته باشد هم چون [ایام اربعین] فضیلت دارد.[۱]

از سوی دیگر زیارت امام حسین علیه السلام، آثار فوق العاده سازنده اى در تربیت نفوس زیارت کنندگان، و ارتقاى روح آنان، و پرورش والاترین ارزش هاى معنوى و اخلاقى دارد.[۲]

ما به تجربه دریافته ایم، میلیون ها نفرى که هر سال به زیارت آن حضرت مى روند، با روحیّه اى بهتر، و صفا و نورانیّت بیشتر و قلبى پاک تر، از کنار قبور آنان بازمى گردند، و آثار این امر در آنان مدّت ها نمایان است.[۳]

لذا در تمام طول تاریخ نیز علماى بزرگ اسلام و تمام قشر هاى مردم، به این کار اهمیّت مى دادند، و کتاب ها پر است از شرح حالات کسانى که به زیارت آن حضرت مى رفتند.[۴]

در این میان، ائمّه اطهار علیهم السلام، گذشته از آن که خودشان به زیارت قبر امام حسین علیه السلام مى رفتند، با بیان پاداش هاى عظیم براى زیارت آن حضرت، شیعیان را براى رفتن به کربلا تشویق و بسیج مى کردند و خاطره آن شهیدان پرافتخار را زنده نگه داشته، ضربات سنگینى را برپیکر کفر و عناد و دشمنان اهل بیت علیهم السلام وارد مى کردند.[۵]

از آن جا که روایات مربوط به فضایل زیارت امام حسین (صلوات اللَّه علیه) بسیار زیاد است، لذا مناسب دیدیم که تنها فهرستى را از اعظم فضایلى که در روایات آمده است بیان کنیم.[۶]

حقی که زائر کربلا بر نبی اکرم(ص) دارد

در روایت جابر که در آن، رسول گرامى خدا صلى الله علیه و آله از شهادت اهل بیتش خبر مى دهد، وقتى فرزندش حسین علیه السلام از زائرین قبور آنها مى پرسد، رسول مکرّم صلى الله علیه و آله در جواب مى فرماید: «یا بُنَیَّ، اولئِکَ طَوائِفُ مِنْ أُمَّتى ، یَزُورُونَکُمْ، فَیَلْتَمِسُونَ بِذلِکَ الْبَرَکَهَ، وَحَقیقٌ عَلَیَّ أَنْ آتیهِمْ یَوْمَ الْقِیامَهِ، حَتَّى أُخَلِّصَهُمْ مِنْ أَهْوالِ السَّاعَهِ مِنْ ذُنُوبِهِمْ، وَیُسْکِنَهُمُ اللّهُ الْجَنَّهَ؛^[۷] آنان طوایفى از امّت من هستند که شما را زیارت مى کنند و از آن، برکت مى جویند، و شایسته است بر من که در روز قیامت به سراغشان بروم تا از مشکلات آن روز و از گناهانشان رهایشان سازم و خداوند آنان را در بهشت جاى دهد».[۸]

حسرت زیارت امام حسین (ع) در روز قیامت

از امام صادق علیه السلام چنین نقل شده است: «ما مِنْ احَدٍ یَوْمَ الْقِیامَهِ إِلَّا وَ هُوَ یَتَمَنَّى أَنَّهُ زارَ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلىٍّ علیهما السلام لِما یَرى لَما یُصْنَعُ بِزُوَّارِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِىٍّ علیهما السلام مِنْ کَرامَتِهِمْ عَلَى اللَّهِ ؛ هر کسى در روز قیامت، آرزو مى کند که از زائران قبر امام حسین علیه السلام باشد، از فزونى آنچه از کرامت آنان (زائران قبر آن حضرت) نزد خداوند مشاهده مى کند».^[۹]

کرامت خدا در حق زوار امام حسین(ع)

و نیز از امام صادق علیه السلام روایت شده است: «مَنْ سَرَّهُ أَنْ یَکُونَ عَلى مَوائِدِ نُورٍ یَوْمَ الْقِیامَهِ، فَلْیَکُنْ مِنْ زُوَّارِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِىٍّ علیهما السلام ؛ هر کس دوست دارد روز قیامت در کنار سفره هاى نور الهى بنشیند، باید از زائران امام حسین علیه السلام باشد».[۱۰]

کثرت زیارت امام حسین علیه السلام

در برخى از روایات زیارت مکرّر آن حضرت توصیه شده است؛ از جمله امام ششم علیه السلام در روایتی مى فرماید: «مَنْ سَرَّهُ أَنْ یَنْظُرَ إِلَى اللَّهِ یَوْمَ الْقِیمَهِ، وَ تَهَوَّنَ عَلَیْهِ سَکْرَهُ الْمَوْتِ، وَ هَوْلُ الْمُطَّلَعِ، فَلْیَکْثُرْ زِیارَهَ قَبْرِ الْحُسَینِ علیه السلام؛ هر کس دوست دارد در قیامت نظر به رحمت هاى الهى کند و سختى جان کندن بر او آسان شود و هول و هراس قیامت از او برطرف گردد، مرقد امام حسین علیه السلام را بسیار زیارت کند».^[۱۱]

رقت قلب و اشک فراوان

در روایتى از امام صادق علیه السلام نقل شده است که به یکى از یارانش فرمود: «به من خبر رسیده که گروهى در نیمه ماه شعبان از اطراف کوفه و غیر آن، نزد قبر امام حسین علیه السلام مى آیند و نوحه گرى مى کنند؛ عدّه اى مصیبت مى خوانند و عدّه اى دیگر اشک مى ریزند و گروهى مرثیه مى خوانند؟» عرض کرد: آرى فدایت شوم من خودم شاهد بعضى از آنچه مى فرمایید بودم. آن حضرت فرمود: «سپاس خداوندى را که در میان مردم کسانى را قرار داد که نزد ما مى آیند و ما را مدح مى کنند و براى ما مرثیه مى خوانند، و دشمن ما را از کسانى قرار داد که بر آنها طعنه مى زنند و آنها را تهدید کرده، کار هایشان را زشت مى شمرند».^[۱۲]

در صدر همین روایت آمده: امام حسین علیه السلام کسى است که آن کس که به زیارتش مى رود برایش مى گرید و کسى که توفیق زیارتش را نیابد بر او محزون مى شود، و کسى که بر قبر پسرش در پایین پاى او، نظر مى افکند قلبش به ترحّم مى آید، خصوصاً وقتى ملاحظه مى کند که در بیابان، غریبانه و بدون دوست و خویشان و نزدیکان افتاده، حقّش را غصب کردند و جمعى از مرتدّین و برگشتگان از دین، دست به دست هم دادند و او را شهید کردند؛ حتّى او را دفن نکرده در بیابان رهایشان ساختند و از آب فراتى که حتّى حیوانات از آن مى نوشند، منعش کردند و از این طریق، حقّ رسول اللَّه صلى الله علیه و آله و وصیّتى را که آن حضرت در حقّ او و اهل بیتش کرده بود، ضایع نمودند ….».^[۱۳]

مشایعت ۴ هزار فرشته با زائر امام حسین(ع)

امام صادق علیه السلام به جابر جعفى فرمود: مسافت بین شما و قبر امام حسین علیه السلام چقدر است؟ مى گوید: عرض کردم: کمى بیش از یک روز، فرمود: آن حضرت را زیارت مى کنى؟ گفتم: آرى، فرمود: دوست ندارى که تو را به ثواب زیارتش خشنود سازم و بشارت دهم؟ عرض کردم: آرى فدایت شوم، فرمود: هر کس از شما که براى زیارتش مهیّا مى شود اهل آسمان یکدیگر را مژده مى دهند، هنگامى که از منزلش، سواره یا پیاده، بیرون مى رود خداوند متعال چهار هزار فرشته را موکّل بر او قرار مى دهد که بر او تا رسیدن به قبر امام حسین علیه السلام، درود بفرستند.^[۱۴]

رفت و آمد ملائکه بین حرم امام حسین علیه السّلام تا آسمان

در روایات می خوانیم: هیچ ملک مقرّب و پیامبر مرسلى نیست مگر این که از خدا طلب مى کند که اذن زیارت امام حسین علیه السلام را برایش صادر کند، پس پیوسته، فوجى از ارواح انبیا و فرشتگان (از آسمان ها) پایین مى آیند و فوجى بالا مى روند.[۱۵]

و یا این روایت که «هر شب هفتاد هزار فرشته از آسمان فرود مى آیند و پس از طواف خانه خدا و زیارت قبر پیامبر صلى الله علیه و آله وامیرمؤمنان علیه السلام، به زیارت قبر امام حسین علیه السلام مى روند وقبل از طلوع خورشید به آسمان عروج مى کنند».[۱۶]

«شیخ طوسى» در کتاب «امالى» از امام صادق علیه السلام نقل مى کند که فرمود: خداوند مخلوقى بیش از فرشتگان نیافریده که هر روز هفتاد هزار از آنها نازل مى شوند و پس از طواف بیت معمور و سپس کعبه، به سراغ قبر پیامبر صلى الله علیه و آله مى روند و بر او سلام مى کنند و سپس به سراغ قبر امیر مؤمنان علیه السلام مى روند و به او نیز سلام مى کنند؛ سپس به زیارت قبر حسین علیه السلام مى روند و به او نیز سلام مى کنند؛ آنگاه به آسمان مى روند و هر روز گروه دیگرى مثل آنها تا روز قیامت، نازل مى شوند».[۱۷]

مطمئن ترین و نزدیک ترین راه برای اجابت دعا

حسّان بن مهران از امام صادق علیه السلام روایت مى کند که فرمود: اى حسّان! آیا به زیارت قبور شهدایى که در منطقه شما هستند مى روید؟ عرض کردم: کدام شهدا؟ فرمود: على علیه السلام و حسین علیه السلام. عرض کردم: آرى، بسیار به زیارتشان مى رویم.

آن حضرت فرمود: آنها شهدایى هستند که در نزد خدایشان روزى داده مى شوند پس آنها را زیارت کنید و به آنها پناهنده شوید و حوائجتان را نزدشان بیان کنید (خداوند اجابت مى کند).[۱۸]

بخشش گناهان با زیارت امام حسین (علیه السلام)

در روایات اسلامى امور زیادى به عنوان کفاره گناه ذکر شده است؛ از جمله: زیارت قبور معصومان علیهم السلام مخصوصاً زیارت امام حسین علیه السلام و صلوات بر محمد و آل محمد.[۱۹]

«ابن قولویه» از یکى از یاران امام صادق علیه السلام نقل مى کند که فرمود: «هر کس در هر جمعه، قبر امام حسین علیه السلام را زیارت کند به یقین آمرزیده مى شود، و با حسرت از دنیا بیرون نمى رود، و با حضرتش در بهشت همسایه مى شود»، سپس به او فرمود: «چه کسى است که از همسایگى با امام حسین علیه السلام در بهشت شادمان نشود؟» عرض کرد: کسى که رستگار نشده باشد.[۲۰]

در «کامل الزیارات» از امام باقر علیه السلام از رسول گرامى اسلام صلى الله علیه و آله نقل شده که فرمود: کسى که مرا، یا یکى از ذریّه مرا زیارت کند، او را در روز قیامت زیارت خواهم کرد و از مشکلات و سختی هاى آن روز، نجاتش خواهم داد.[۲۱]

هم چنین در «کامل الزیارات» از رسول خدا صلى الله علیه و آله نقل شده است که به على علیه السلام فرمود: «هر کس من یا تو یا دو فرزندت (حسن و حسین) را در زمان حیات، یا پس از مرگ زیارت کند، ضمانت مى کنم که در روز قیامت او را از احوال و شداید آن روز رهایى بخشم، تا او را با خودم و در جوار خودم قرار دهم».[۲۲]

از بعضى روایات استفاده مى شود که حضرت ولى عصر علیه السلام، خبر سلیمان اعمش را که مى گوید: «همسایه اش به او گفت: در خواب دیدم که برگه هایى از آسمان فرو مى ریزد که در آنها امان از آتش دوزخ براى هر کس که در شب جمعه امام حسین علیه السلام را زیارت کند نوشته بود»[۲۳] تأیید فرموده است.[۲۴]

پاداش عظیم زیارت امام حسین (ع)

از ابوسعید مدائنى نقل شده که مى گوید: محضر امام صادق علیه السلام رسیدم و پرسیدم: آیا به زیارت قبر حسین بن على علیه السلام بروم؟ فرمود: آرى، برو به زیارت قبر امام حسین علیه السلام، نیک ترین نیکان، پاکیزه ترین پاکیزگان و نیکوکار ترین نیکوکاران، و چون آن حضرت را زیارت کردى نزد آن حضرت دو رکعت نماز بجاى آور و در آن دو رکعت، سوره یس و الرحمن بخوان که اگر چنین کنى ثواب عظیمى براى تو خواهد بود.[۲۵]

ضمانت امام باقر (ع) برای زیارت امام حسین (ع) از راه دور

زیارت امام حسین علیه السلام از راه دور نیز فضیلت بسیار دارد و روایات بسیارى در این رابطه وارد شده از جمله روایت علقمه که شاهد خوبى بر این مدعاست، وقتى امام باقر علیه السلام پاداش زیارت عاشورا در حرم آن حضرت را بیان فرمود. علقمه پرسید: فدایت شوم براى کسى که در شهر هاى دور از کربلا باشد و در چنین روزى (روز عاشورا) رفتن به سوى قبر آن حضرت برایش ممکن نباشد و بخواهد در این روز از دور زیارتش کند چه ثوابى دارد؟ حضرت در جواب فرمود: من ضمانت الهى مى کنم کسى که امام حسین علیه السلام را در این روز زیارت کند تمام آن ثواب ها برایش نوشته شود.^[۲۶]

از روایت سُدیر (یکى از یاران امام صادق علیه السلام) نیز به خوبى استفاده مى شود که زیارت آن حضرت از دور نیز فضیلت بسیار دارد، به این صورت که در فضاى باز قرار گیرد و به راست و چپ نظر بیفکند، سپس سر خود را به سوى آسمان بلند کند و به جانب قبر امام حسین علیه السلام توجّه نماید و بگوید: «السَّلامُ عَلَیْکَ یا اباعَبْدِاللَّهِ، السَّلامُ عَلَیْکَ وَ رَحْمَهُاللَّهِ وَ بَرَکاتُهُ» که در مقابل آن براى او ثواب بسیار نوشته مى شود».^[۲۷]

هم چنین وقتی راوى از امام صادق علیه السلام پرسید: فدایت شوم بسیار مى شود که یادى از امام حسین علیه السلام مى کنم در آن هنگام چه بگویم؟ فرمود: سه مرتبه بگو «صَلَّى اللَّهُ عَلَیْکَ یا اباعَبْدِاللَّهِ» که سلام به آن حضرت از دور و نزدیک به او مى رسد.^[۲۸]

سخن آخر: (پیاده روی اربعین، خار چشم دشمنان است)

در خاتمه باید تأکید کرد دعوت ائمه برای زیارت امام حسین علیه السلام به ویژه در ایام اربعین، تنها به خاطر مساله ثواب نیست بلکه یک مساله سیاسی است.[۲۹]

مخالفت دشمنان اسلام با اقامه این مجالس و تلاش آنها در جهت به تعطیلى کشاندن آن، حتّى اقدام آنان بر انهدام قبر امام حسین علیه السلام و مانع شدن از زیارت قبر آن حضرت ،^[۳۰] خود شاهد دیگرى است که دشمنان اسلام تا چه اندازه از این نیروى عظیم وحشت داشته و دارند.[۳۱]

امروزه وحشتى که در دل دشمنان دین از برپایى همایش عظیم اربعین حسینی افتاده است بر کسى پوشیده نیست، تا جایى که گاه با وارد کردن اتّهامات ناروا بر شیعیان از طریق وابستگان داخلى خویش براى ریشه کن کردن شعائر حسینى تلاش کرده و مى کنند.[۳۲]

لیکن حقیقت آن است که راهپیمایی اربعین، به عنوان مانور وحدت مسلمانان، خاری در چشم دشمنان و بد خواهان است.[۳۳]

لذا علاوه بر بهره گیری حداکثری زوار اباعبدالله(ع) از این فرصت ارزشمند در تحول روحانی، اخلاقی، معنوی و معرفتی، باید نسبت به توطئه های دشمنان هوشیار بود.[۳۴]

پژوهش؛ تهیه و تنظیم؛ معاونت تحریریه خبر پایگاه اطلاع رسانی

دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی makarem.ir